Wpływ mikroklimatu w chlewni na zdrowie i przyrosty trzody

Parametry, które decydują o mikroklimacie w chlewni, to:

• temperatura powietrza,
• wilgotność względna powietrza,
• szkodliwe gazy,
• prędkość ruchu powietrza,
• oświetlenie,
• hałas,
• zapylenie.

Wpływają na kondycję zwierząt, a tym samym na ich zdrowie oraz przyrosty trzody, a co za tym idzie również na efektywność produkcji gospodarstwa. Dodatkowo te parametry mają znaczenie również dla trwałości budynków gospodarskich i ich wyposażenia. Przykładowo utrzymywanie zbyt wysokiego poziomu wilgoci powoduje powstawanie grzybów i pleśni, co może uszkadzać elementy konstrukcyjne budynku.

Mikroklimat a produktywność trzody chlewnej: jaka jest zależność?

Mikroklimat ma duży wpływ na dobrostan zwierząt, a więc pośrednio również na przyrosty i wyniki produkcyjne. Jeśli w chlewni panują niewłaściwe warunki, może to przede wszystkim doprowadzić do zbyt wysokiej śmiertelności wśród prosiąt. Są jednak zagrożeniem także dla dorosłych osobników.

Nie każdy hodowca, przede wszystkim początkujący rolnik dopiero zaczynający swoją przygodę z trzodą chlewną, wie o tym, że jedne z największych strat wśród świń powodują choroby związane z nieprawidłowym funkcjonowaniem układu oddechowego. Jest bardzo wrażliwy na niewłaściwy mikroklimat. Rozwój chorób to osłabienie kondycji zwierząt, obniżenie wskaźników rozrodu, a przede wszystkim ryzyko śmierci wielu osobników. Wpływ mikroklimatu na zdrowie trzody jest więc znaczący, dlatego obowiązkiem każdego hodowcy jest utrzymanie prawidłowych parametrów w chlewni.

Jaka powinna być jakość powietrza w chlewni? Temperatura i wilgotność

Temperatura powietrza i wilgotność względna to dwa najważniejsze parametry, jakie należy uwzględnić. Zawsze idą one w parze, dlatego trzeba je rozpatrywać razem. Dla świń zagrożeniem jest zarówno wysoka temperatura prowadząca do hipertermii, jak i zbyt niska, która może powodować hipotermię. To, w jaki sposób jest ona odczuwalna przez zwierzę, zależy od jego wieku oraz grubości tkanki tłuszczowej.

To, jaka jest właściwa wilgotność względna i optymalna temperatura dla trzody chlewnej zależnie od fazy rozwoju, prezentuje poniższa tabela.

Źródło: opracowanie własne na podstawie farmer.pl

Wyróżnia się 4 niesprzyjające warunki związane z wilgotnością oraz temperaturą powietrza. 

Wysoka wilgotność i wysoka temperatura powietrza

W takiej sytuacji oddawanie ciepła przez zwierzęta jest mocno utrudnione, co może powodować zaburzenia przemiany materii. Najczęściej powodem jest zbyt duża liczba osobników w pomieszczeniu, a także niesprawny system wentylacji.

Wysoka wilgotność i niska temperatura powietrza

Jest to niebezpieczna sytuacja związana z nadmiernym oddawaniem ciepła do otoczenia, co może sprzyjać wychłodzeniu organizmu zwierzęcia. W takich warunkach nie tylko zmniejszają się przyrosty, ale także wzrasta zużycie paszy, ze względu na to, że zwierzęta potrzebują jej więcej, aby zaspokoić straty energii.

Niska wilgotność i wysoka temperatura powietrza

Jest to szczególnie niebezpieczne w porodówkach, gdy są nadmiernie ogrzewane. Może skutkować zwiększonym parowaniem z powierzchni skóry i błon śluzowych, a to w konsekwencji powodować ich wysychanie i pękanie. 

Niska wilgotność i niska temperatura powietrza

To zjawisko występujące w nieogrzewanych budynkach ze złą izolacją termiczną. Współcześnie problem ten praktycznie się nie pojawia.

Szkodliwe gazy a jakość powietrza w chlewni

Negatywny wpływ na dobrostan zwierząt ma także obecność w chlewni szkodliwych substancji. Zgodnie z obowiązującymi przepisami Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 lutego 2010 roku w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej, dopuszczalna zawartość nie powinna przekraczać:

• 20 ppm w przypadku amoniaku,
• 5 ppm w przypadku siarkowodoru,
• 3000 ppm w przypadku dwutlenku węgla.

Gazy te mają wpływ na zdrowie, a także produkcyjność zwierząt, a więc również efektywność hodowli. Najbardziej narażone na działanie tych szkodliwych gazów są drogi oddechowe zwierząt. Długotrwały kontakt z dwutlenkiem węgla o wysokim stężeniu może także powodować problemy z prawidłową przemianą materii oraz zmiany w układzie krwionośnym i nerwowym trzody.

Oświetlenie i hałas a prawidłowy mikroklimat w chlewni

Zgodnie z obowiązującymi normami oświetlenie w chlewni powinno mieć natężenie 40 luxów. Zwierzęta muszą mieć do niego dostęp minimum przez 8 godzin dziennie. W przypadku sektora rozrodu do tego, aby lochy i loszki weszły w ruję, potrzebne jest oświetlanie pomieszczeń gospodarskich od 12 do 16 godzin na dobę. 

Pamiętaj! Najlepszym sposobem na zapewnienie prawidłowego oświetlenia w chlewni jest umożliwienie dostępu do światła dziennego. Dbaj o czystość okien w budynku, a sztuczne lampy stosuj tylko wtedy, gdy światła naturalnego jest za mało. W ten sposób nie tylko zapewnisz właściwy dobrostan zwierząt, ale i zmniejszysz koszty eksploatacyjne. 

Dobrostan zwierząt zależy również od poziomu hałasu panującego w pomieszczeniach. Należy uważać, aby nie był stały, a poziom nie przekraczał 85 dB. Nadmierny i długotrwały hałas może zwiększać stres zwierząt, który skutkuje obniżeniem wyników produkcyjnych. 

Prawidłowa wentylacja w chlewni a zapylenie

Prawidłowa wentylacja w chlewni to podstawa, aby ograniczyć negatywny wpływ kurzu oraz mikroorganizmów unoszących się w powietrzu. Mogą one przyczyniać się do alergii, a tym samym zwiększać świąd i nerwowość świń. W konsekwencji może dochodzić do otarć i uszkodzeń skóry zwierząt. 

Zadbaj nie tylko o sprawnie działający system wentylacji, lecz także o to, aby był on regularnie czyszczony. Weź pod uwagę, że ograniczony dostęp do świeżego powietrza zaburza procesy fizjologiczne u zwierząt, a więc wpływa negatywnie na wyniki produkcji. 

Prędkość ruchu powietrza a dobrostan zwierząt

Prędkość ruchu powietrza powinna oscylować w granicach 0,2–0,5 m/s. Konkretne wskaźniki zależą od fazy rozwoju, w jakiej znajduje się zwierzę. Szczegóły znajdziesz w tabeli.

Zimą należy zadbać o to, aby przepływ powietrza był mniejszy, bo może powodować zbyt szybkie wychładzanie organizmu zwierzęcia. Z kolei latem powinien być on większy, co pomoże w obniżaniu temperatury wewnątrz pomieszczeń. Pamiętaj jednak, aby chronić trzodę chlewną przed przeciągami, na które jest szczególnie wrażliwa. 

Jakość powietrza w chlewni a nowoczesne technologie

Jeśli chcesz zadbać o prawidłową jakość powietrza w chlewni, skorzystaj z nowoczesnych technologii. Jednym z nich jest czujnik temperatury od Fetura CLOUD współpracujący z systemem FarmWatch Pro. Został zaprojektowany, aby ułatwiać precyzyjne monitorowanie temperatury m.in. w chlewniach. 

Czujnik temperatury Fetura CLOUD

Czujnik charakteryzuje się:

• niezawodnością i wytrzymałością,
• bezprzewodowym zasilaniem bateriami AA,
• klasą szczelności IP67.

Działa niezawodnie nawet w najtrudniejszych i najbardziej wymagających warunkach. Wskazuje aktualną temperaturę oraz informuje użytkownika o ewentualnych anomaliach. Ułatwia w ten sposób zidentyfikowanie problemu i jego skuteczne rozwiązanie. 

Czujnik połączony z FarmWatch Pro, umożliwia monitorowanie parametrów mikroklimatu wewnątrz chlewni z dowolnego miejsca. Za jego pomocą możesz również ustawiać minimalne i maksymalne progi temperatury, by zapewnić optymalne bezpieczeństwo. Postaw na nowoczesne technologie i wprowadź innowacje do swojego gospodarstwa!

Zapewnij optymalne warunki środowiskowe w chlewni dzięki sterownikowi mikroklimatu

Jeśli zależy ci na tym, aby zapewnić jak najlepsze warunki środowiskowe w chlewni i tym samym zadbać o dobrostan zwierząt oraz przyrosty hodowli, wybierz automatyczne sterowanie mikroklimatem. Sterownik SK4 od Fetura CLOUD umożliwi utrzymanie właściwych parametrów wewnątrz pomieszczeń o każdej porze roku. Latem pomoże Ci zabezpieczyć zwierzęta przed nadmiernym przegrzaniem. Zimą z kolei ułatwi utrzymanie odpowiedniej wentylacji.

Ten nowoczesny sterownik umożliwia wygodne zarządzanie:

• systemem grzewczym, 
• system chłodzenia,
• wentylacją.

Jest zintegrowany z aplikacją Fetura CLOUD, dzięki której jest możliwe zdalne monitorowanie i sterowanie poszczególnymi parametrami mikroklimatu w czasie rzeczywistym. Jest wyposażony w duży 7-calowy dotykowy wyświetlacz. Klasa szczelności IP67 zapewnia odporność na zalanie. Możesz zabezpieczyć dostęp do niego kodem PIN, dzięki czemu zyskasz pewność, że tylko powołane do tego osoby będą mogą zmieniać ustawienia. 

Zastanawiasz się, dlaczego warto zainwestować w sterownik mikroklimatu? To urządzenie, które:

• zapewni Ci wgląd do parametrów w chlewni 24 godziny 7 dni w tygodniu bez względu na to, gdzie aktualnie przebywasz,
• pomoże Ci w codziennych obowiązkach dzięki możliwości sterowania regulatorami temperatury lub wentylacją,
• zadbać o to, aby w chlewni zawsze panował mikroklimat sprzyjający zdrowiu zwierząt.

Innowacyjne metody zarządzania hodowlą to przyszłość gospodarstw, które chcą wyprzedzić konkurencję i zadbać o jak największe przyrosty. Stawiając na takie rozwiązania, zapewniasz sobie wygodę oraz pewność, że Twoje zwierzęta mają jak najlepsze warunki do rozwoju.  

FAQ

1. Jaki jest wpływ wilgotności na przyrosty świń?

Zbyt wysoki poziom wilgotności w chlewni może zwiększać ryzyko zapalenia płuc, grzybicy i rozwoju chorób reumatycznych. Niekorzystne jest także utrzymywanie zbyt niskiego poziomu wilgotności. Może powodować podrażnienia błon śluzowych i układu oddechowego zwierząt. Problemy zdrowotne przekładają się na gorsze wyniki rozrodu, zwiększenie śmiertelności szczególnie wśród młodych osobników oraz obniżenie wydajności rzeźnej.

1. W jaki sposób zadbać o optymalną temperaturę w pomieszczeniach latem?

Podczas upałów dość szybko może dojść do hipertermii, dlatego trzeba zadbać o utrzymanie właściwej temperatury w budynkach gospodarskich. Może w tym pomóc sterownik mikroklimatu oraz czujnik temperatury od Fetura CLOUD. Urządzenia te umożliwiają stałe monitorowanie warunków panujących w chlewni. 

Dodatkowo warto zainstalować systemy zraszania i zamgławiania zwierząt. Są rekomendowane przede wszystkim do tuczarni i pomieszczeń z lochami luźnymi. Świnie są zraszane przez ok. 2 minuty, a następnie suszone przez 10 minut za pomocą systemu wentylacji. Jest to skuteczny sposób na obniżenie temperatury ciała zwierząt. 

1. Dlaczego zbyt wysokie stężenie gazów w powietrzu w chlewni jest niebezpieczne?

Podwyższony poziom amoniaku może powodować uszkodzenia układu oddechowego zwierząt. Gaz powstaje w wyniku rozkładu pod wpływem bakterii związków azotowych z ich odchodów. Gdy w powietrzu dochodzi do wzrostu poziomu dwutlenku węgla, jednocześnie spada zawartość tlenu. To może skutkować przyspieszeniem procesów przemiany materii, a więc zmniejszeniem masy ciała i obniżeniem przyrostów.

Siarkowodór powstaje w wyniku rozkładu białek zawierających aminokwasy siarkowe.  Jego nadmierne stężenie grozi przede wszystkim zapaleniem błon śluzowych i układu oddechowego oraz porażeniem centralnego układu nerwowego.