Bioasekuracja nazywana także biologiczną ochroną fermy to działania, które są prowadzone na terenie gospodarstwa, aby zabezpieczyć zwierzęta przed drobnoustrojami chorobotwórczymi. Ich celem jest stworzenie bezpiecznego środowiska, które jest wolne od wirusów, bakterii, pasożytów, mykoplazm czy wektorów biologicznych. Ponadto bioasekurację wprowadza się, żeby ograniczyć dalsze rozprzestrzenianie się groźnych patogenów. 

W Polsce bioasekuracja jest zaostrzana głównie z powodu afrykańskiego pomoru świń – w skrócie ASF, ale i ptasiej grypy. Tworzeniem zasad bioasekuracji na świecie zajmuje się Światowa Organizacja Zdrowia Zwierząt, a w Polsce Główny Inspektorat Weterynarii. 

Wyróżnia się trzy rodzaje biologicznej ochrony fermy. Są to:

• bioasekuracja wewnętrzna – dotyczy osób, które mają najbliższy kontakt ze zwierzętami, przebywają w tych samych pomieszczeniach lub wchodzą do budynku, w którym znajdują się świnie,
• bioasekuracja zewnętrzna– obejmuje działania na terenie gospodarstwa zarówno w dalszym, jak i w bliższym otoczeniu budynku. Ich celem jest zabezpieczenie miejsca, w którym przebywają świnie, przed kontaktem ze środowiskiem wewnętrznym oraz zwierzętami wolno wychodzącymi i dzikimi osobnikami,
• bioasekuracja chorego stada – odnosi się do zarządzania zwierzętami, które padły ofiarą choroby.

Tylko wielokierunkowe działania mogą przynieść oczekiwane rezultaty i odpowiednio zabezpieczyć zwierzęta przed patogenami. Warto o tym pamiętać. 

Stosowanie zasad bioasekuracji najczęściej jest potrzebne na obszarach objętych ryzykiem zachorowania na ASF. Są ustalane przez Główny Inspektorat Weterynarii  w porozumieniu z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Rodzaj zabezpieczeń zależy od tego, w jakiej strefie – czerwonej, niebieskiej czy żółtej – znajduje się Twoje gospodarstwo.  

Warto pamiętać, że bioasekurację ASF powinni niezwłocznie wprowadzić także hodowcy, u których trzody wykryto obecność wirusa. Należy to zrobić, nawet jeśli dany teren nie jest objęty żadnymi ograniczeniami. Pozwoli to zmniejszyć ryzyko rozprzestrzeniania się choroby. W ten sposób można uratować inne zwierzęta przed śmiercią. Zasad bioasekuracji powinny przestrzegać także osoby, które mieszkają w pobliżu farm, gdzie wykryto ASF. Zdarza się, że wprowadzają je nawet właściciele dużych gospodarstw, które są zlokalizowane ponad 100 km od ogniska choroby. Dzięki temu unikają przypadkowego zakażenia zwierząt i utraty całego stada. 

W związku z częstym występowaniem ognisk ASF w 2021 roku pojawiły się nowe wytyczne odnośnie do bioasekuracji na fermach świń. 

1. Zwierzęta powinny być karmione paszą, która uprzednio została odpowiednio zabezpieczona przed kontaktem z osobnikami żyjącymi na wolności. Należy ją przechowywać w zamykanych pomieszczeniach, do których nie wchodzą zarówno zwierzęta domowe, jak i dzikie, zwłaszcza szczury i myszy. Podczas karmienia świń zwróć także uwagę, czy w paszy nie ma kości lub tkanek innych zwierząt. Bezwzględnie unikaj używania zielonki zebranej prosto z łąki czy z terenu objętego ograniczeniami. 
2. Należy prowadzić rejestr środków transportu, które są używane do przewożenia świń, pasz czy materiałów budowlanych lub opałowych oraz wejść ludzi do miejsc, w których zwierzęta są przechowywane. Zarówno maszyny, jak i ludzie mogą być potencjalnymi źródłami wirusa ASF.
3. Budynek, w którym przebywają świnie, powinien być zabezpieczony przed zwierzętami dzikimi i domowymi, które żyją na wolności. W oknach należy zamontować siatki, a w drzwiach wejściowych mechanizmy samozamykające. Trzeba dbać o to, żeby wszystkie furtki pozostawały zamknięte, a w murach nie było żadnych szczelin czy dziur. Rekomenduje się przeprowadzanie oględzin budynku co 2 tygodnie, by szybko wykryć i szybko pozbyć się ubytków.
4. Świnie powinny być oddzielone od pozostałych zwierząt kopytnych, które nie zapadają na ASF. Należy im zapewnić nie tylko osobne pomieszczenie, ale i wejście. Istnieje ryzyko, że w słomie przeznaczonej na ściółkę bądź w paszach zielonych znajduje się wirus ASF. Nie wyrządzi on szkody krowom, ale zwierzęta te mogą rozprzestrzenić wirus i doprowadzić do zarażenia kolejnych świń.
5. Świniami powinny zajmować się wyłącznie osoby, które pracują w jednym gospodarstwie. Inaczej mogą stać się wektorem wirusa ASF.
6. Każdy, kto wchodzi do budynku, gdzie trzymane są świnie, pasza czy słoma, powinien przestrzegać zasad higieny osobistej, czyli dbać o mycie i dezynfekowanie rąk oraz odkażanie obuwia. Należy przejść przez matę dezynfekującą i po wejściu zmienić buty, założyć kombinezon ochronny i nakrycie głowy, a później dokładnie oczyścić dłonie.
7. Należy regularnie czyścić i odkażać wszystkie narzędzia oraz sprzęt, którego używa się podczas pracy przy świniach. Nie wolno ich udostępniać poza gospodarstwo, ponieważ niesie to ryzyko przeniesienia wirusa ASF.
8. Trzeba rzetelnie prowadzić rejestr posiadanych świń i stale monitorować ich stan zdrowia. W tym może Ci pomóc nasze oprogramowanie do zarządzania gospodarstwem SOLIDFARM oraz stacja sortująca NUTRI SORT, która pozwala szybko sprawdzić wagę świń. Uzyskane informacje od razu są przesyłane na Twój telefon, więc możesz bez problemu zarządzać całą farmą z poziomu aplikacji. 
9. Wybieg dla świń powinien być zabezpieczony podwójnym ogrodzeniem. Należy zadbać, aby miało ono min. 1,5 m wysokości i było na stałe przymocowane do podłoża. 
10. Na teren gospodarstwa nie powinien mieć wstępu jakikolwiek transport zwłok dzików lub ich części oraz materiałów i przedmiotów, które mogłyby mieć kontakt z wirusem ASF.  

Więcej informacji na temat bioasekuracji znajdziesz w najnowszych wytycznych Głównego Inspektoratu Weterynarii. Zapoznaj się z zasadami i przestrzegaj ich. To ważne nie tylko dla bezpieczeństwa Twojego, ale i Twoich zwierząt oraz wielu innych w całym kraju.